Vooruitgang? Voor wie?

Zo’n 40 jaar geleden, toen ik begon te werken, kreeg iedereen zijn loon of salaris nog wekelijks of maandelijks uitgekeerd in een loonzakje. Meestal een bruinpapieren envelop, met een extra vakje er op waarin het loonstrookje zat. Want ook toen had je al allerlei regelingen waar je voor betaalde. Ziekenfonds, loonbelasting, je kent dat wel. Men zegt dat het nu vereenvoudigd is, maar daar heb ik nog niets van gemerkt, integendeel.
Een aantal jaren later werd je verplicht om een bankrekening te openen, waar je werkgever je geld op kon storten. Dat was gemakkelijker (goedkoper dus) voor de baas.
Op zo’n salarisrekening kreeg je gewoon rente, net als op elke andere spaarrekening, omstreeks 3% meestal.
De gedachte daar achter was logisch: je geeft je geld in beheer bij de bank, bij de bank worden al die kleine beetjes geld heel veel geld, de bank gebruikt het om er beter van te worden en daar deel je als klant in mee.

Inmiddels zijn er enkele decennia verstreken, en er is veel veanderd. De banken geven geen rente meer op je salarisrekening, integendeel: je moet betalen om met je eigen geld te mogen betalen. Meestal gebeurt dat via je leverancier, die er voor moet betalen dat jij betaalt, maar dat berekent hij uiteraard door aan zijn klanten.
Voor het simpel overmaken van geld moet je hier en daar al betalen, terwijl er met steeds minder personeel kan worden gewerkt, want de klant wordt zeer sterk gestimuleerd om zijn betalingen zelf on-line te regelen: geen datatypistes meer nodig, niemand hoeft meer enveloppen te openen, geen controleurs nodig. Een niet te verwaarlozen bijdrage aan de nationale werkloosheid, waar we met z’n allen voor moeten betalen!

Tegelijkertijd wordt de service van de banken voor “de gewone man” steeds verder afgebroken.
Je krijgt steeds minder vaak een rekeningafschrift.
Binnen afzienbare tijd mag je blij zijn als je binnen een straal van 10 kilometer een balie kunt vinden. Dat je gewoon tegen een mens kunt praten en niet tegen betaling van weet-ik-hoeveel-per-minuut weet-ik-hoe-lang naar zo’n zeverstem van een call-centre moet luisteren voordat je door de ene sufferd naar de andere onwetende wordt doorverbonden.
Nog even en er wordt een boete ingesteld op contant betalen met degelijke euro’s. Gekke gedachte? Maar dan wel een die al als proefballon heeft rondgevlogen!
Ik las onlangs een tekst over een vergelijkbaar onderwerp:
Al die grote gebouwen van de verzekeringsmaatschappijen zijn gebouwd met de kleine lettertjes.
Zo zijn wij er ook met z’n allen ingestonken bij de banken: de banken hebben met ons geld een infrastructuur gebouwd waar ze ons nu helemaal mee in hun klauwen hebben.